|
Diaconie
Diaconie
Diaconaat: een Bijbelse opdracht
Over de Bijbelse opdracht wat betreft het diaconaat valt veel te schrijven. Teveel zelfs om hier kwijt te kunnen. Omdat de oorsprong van het diaconaat echter in de Bijbel ligt, gaan we hier toch kort op ingaan. Iemand die meer wil weten over de taak van de diaken volgens de Bijbel, zal in eerste instantie merken dat hierover in de Bijbel weinig wordt geschreven. Toch komt in het Nieuwe Testament het Griekse woord "diakonia" regelmatig voor. Dit woord betekent "dienst". Het hiervan afgeleide woord "diakonos" wordt in het algemeen vertaald als "diaken". Het dienen is niet alleen maar een bepaald aspect van het gemeente zijn, het dienen behoort tot de kern van het gemeente zijn.
Oorspronkelijk had het vooral betrekking op het dienen aan tafel. Daarom hebben de diakenen bij het vieren van het Heilig Avondmaal, nog steeds een belangrijke taak. De opdracht van de Diaconie is: “Helpen waar geen helper is”. De hulpverlening vindt plaats op drie niveaus: plaatselijk, landelijk en wereldwijd.
Veel mensen die actief zijn in het diaconaat laten zich inspireren door de Bijbel. In de boeken van het Oude Testament en in de verhalen van Jezus in het Nieuwe Testament speelt het recht van de armen een belangrijke rol. Een voorbeeld is het verhaal van de barmhartige Samaritaan (Lucas 10: 25-37). In het boek Handelingen worden de eerste christelijke gemeenten beschreven, zoals die in de eerste eeuw van onze jaartelling ontstonden. In deze gemeenten werden diakenen aangesteld die verantwoordelijk waren voor het beheer en de (her)verdeling en de goederen die de gemeenteleden op hun samenkomsten bijeenbrachten. De diakenen hadden, behalve een dienende taak in de liturgische samenkomsten, ook een sociale taak in de gemeenschap.
De Bijbelse opdracht tot dienen is samengevat in het gebod van de liefde tot God en de daaraan verbonden liefde tot de naaste (Matth. 22:37-40). Waarachtige liefde tot God laat zich niet verenigen met gebrek aan liefde tot de naaste. Ons grote voorbeeld hierin is Christus, die niet gekomen is om Zich te laten dienen, maar om te dienen (Matth. 20:28). De opdracht om te dienen komt duidelijk naar voren in Matth. 25:31-46, waarin Jezus ons op de dienst van barmhartigheid en gerechtigheid wijst. Een veelomvattende diaconale opdracht van de gemeente, waarbij veel op het spel staat.
Ook Paulus spreekt in 1 Cor. 12:26 over het dienen in de gemeente. Als hij schrijft "als een lid lijdt, lijden alle leden mee", ligt daarin opgesloten, dat de gehele gemeente geroepen is, diaconale gemeente te zijn. De diaconale taak is dus duidelijk niet alleen opgedragen aan een specifieke groep gemeenteleden. Nu is het niet zo dat alle gemeenteleden die diaconale taak op dezelfde wijze moeten uitvoeren. Paulus geeft het voorbeeld van een lichaam dat bestaat uit vele leden, zoals het oog, het oor, de mond, enz. Hoewel al deze leden verschillend zijn en ook allemaal een specifieke taak hebben, vormen ze samen toch een lichaam. Zo heeft ook de Geest aan gelovigen gaven gegeven, om ze daarmee hun eigen waardevolle plaats in het lichaam van Christus te geven. Opdat zo de hele gemeente diaconale gemeente zal zijn!
Het diaconaat in de kerkorde van de Protestantse Kerk in Nederland is geregeld in Artikel V lid 3, ordinantie 3 artikel 11, ordinantie 8 artikel 3, ordinantie 11 artikel 3 en ordinantie 14 artikel 9. In Ordinantie 8 is bepaald, dat de gemeente, in haar leden geroepen tot de dienst der barmhartigheid, onder de leiding of door de arbeid van de diakenen, aan deze roeping in het diaconaat moet beantwoorden.
Concreet krijgt het diaconaat volgens dit artikel gestalte in:
- het betrachten van onderling dienstbetoon;
- het verlenen van bijstand, verzorging of bescherming aan hen, die dat nodig hebben;
- het verrichten van bepaalde taken op diaconaal terrein;
- het deelnemen in arbeid ten behoeve van het maatschappelijk welzijn;
- het signaleren van knelsituaties in de samenleving;
- het bevorderen van de zorg voor het behoud van de schepping.
|
24-04-2024
om
